Jadwal Kajian Rutin & Privat Bahasa Arab | Pesantren Terbuka "As-Sunnah" Selayar

Kaidah Shorof 010 || Timbangan Shorof untuk Kata Kerja (الميزان الصرفي للأفعال)

القاعدة الأولى : الفعلُ المجرد : هو الفعل الذي ليس فيه أحرف زائدة، كالأفعال المجردة الثلاثية : وَقَفَ وعَلِمَ وقَرُبَ والفعل المجرد الرباعي : طَمْأَنَ
Kaidah yang Pertama : الفعلُ المجرد [Fi'il/Kata kerja murni] adalah الفعل [kata kerja/fi'il] yang tidak terkandung di dalamnya huruf tambahan, seperti :
الأفعال المجردة الثلاثية [Fi'il/Kata Kerja Murni yang Terdiri dari 3 Huruf] :
وَقَفَ [Berdiri/berhenti]
عَلِمَ [Mengetahui]
قَرُبَ [Dekat];

الفعل المجرد الرباعي [Fi'il/Kata Kerja Murni yang Terdiri dari 4 Huruf] : طَمْأَنَ [Menenangkan]

الثانية : الفِعْلُ المَزِيْدُ عَلَى الثُّلاَثِي : هو الفعل الذي فيه أحرف زائدة على الأصل الثلاثي، كالأفعال : قَاتَلَ، اِنْهَزَمَ، أَسْلَمَ، اِنْتَصَرَ
Kedua : الفِعْلُ المَزِيْدُ عَلَى الثُّلاَثِي Adalah fi'il/kata kerja yang terkandung di dalamnya huruf-huruf tambahan selain dari tiga huruf aslinya, seperti fi'il/kata kerja :
قَاتَلَ [Memerangi]
اِنْهَزَمَ [Kalah]
أَسْلَمَ [Masuk Islam; menyerah; menyerahkan]
اِنْتَصَرَ [Menang]

Fi'il Tsulatsi Mujarrad | Fi'il Tsulatsi Mazid
Fi'il Tsulatsi Mujarrad | Fi'il Tsulatsi Mazid

الثالثة : ينقسم الفعل إلى قسمين : مُجَرَّد ومَزِيْد
Ketiga : Fi'il terbagi menjadi dua bagian:
مُجَرَّد [Murni tanpa huruf tambahan]
مَزِيْد [Ada huruf tambahan]

Fi'il Mujarrad | Fi'il Mazid
Fi'il Mujarrad | Fi'il Mazid

الرابعة : تقابل أحرف الفعل الماضي المجرد الثلاثي أحرف "فعل"، وتضبط أحرف الوزن "فعل" بحركات الفعل المجرد الثلاثي
Keempat : Huruf-huruf dari sebuah الفعل الماضي المجرد الثلاثي [fi'il madhi mujarrod tsulatsi/fi'il madhi yang murni terdiri dari tiga huruf tanpa huruf tambahan] berhadapan dalam الوزن [wazan/timbangan] dengan huruf-huruf "فعل" [fa'; 'ain; lam], dan huruf-huruf wazan ini diharakati sesuai dengan harakat fi'il mujarrod tsulatsi tersebut.
أمثلة: وَقَفَ وزنه فَعَلَ، عَلِمَ وزنه فَعِلَ، قَرُبَ وزنه فَعُلَ
Contoh :
وَقَفَ wazannya adalah فَعَلَ
عَلِمَ wazannya adalah فَعِلَ
قَرُبَ wazannya adalah فَعُلَ

Wazan Fi'il Madhi Tsulatsi Mujarrad
Wazan Fi'il Madhi Tsulatsi Mujarrad

وتقابل أحرف الفعل المجرد الرباعي أحرف "فعلل" في الوزن "طَمْأَنَ وزنه فَعَلَلَ"
Huruf-huruf الفعل المجرد الرباعي [Fi'il ruba'i mujarrad/kata kerja yang murni terdiri dari 4 huruf tanpa huruf tambahan] berhadapan dengan huruf-huruf "فعلل" [fa'; 'ain; lam; lam] dalam wazan.
طَمْأَنَ wazannya adalah فَعْلَلَ

الخامسة : تكتب الحروف الزائدة في الوزن كما هي في الفعل الموزون
Kelima: Huruf-huruf tambahan pada wazan ditulis apa adanya persis sebagaimana yang tertulis di fi'il yang ditimbang.
أمثلة: قَاتَلَ وزنه فَاعَلَ، اِنْتَصَرَ وزنه اِفْتَعَلَ
Contoh :
قَاتَلَ wazannya adalah فَاعَلَ
اِنْتَصَرَ wazannya adalah اِفْتَعَلَ

Wazan Fi'il Madhi Tsulatsi Mazid
Wazan Fi'il Madhi Tsulatsi Mazid

السادسة : حروف الزيادة عشرة وهي مجموعة بكلمة "سَأَلْتُمُوْنِيْهَا"
Keenam : Huruf huruf tambahan ada 10, yang terkumpul dalam kata "سَأَلْتُمُوْنِيْهَا"


Sumber : Silsilah Ta'lim al Lughah al Arabiyah level 3 | Ash Shorf | Pelajaran Pertama h. 22-26

“Barang siapa beriman kepada Allah dan hari akhir, hendaklah ia berkata yang baik atau diam.”
(HR. Al-Bukhari 6089 & Muslim 46)